Profielonderwijs in tijden van corona - 7: Bèta Challenge op het Northgo College; we gaan voor goud!

Na zeven maanden Corona ben ik wel uitgekeken op mijn beeldscherm. Dacht ik. Tot ik een zoom-afspraak maakte met twee docenten van het Northgo College. Zoomen met Ewoud Kuzee en Niek Roosenstein is een weldaad. Hun enthousiasme over het begeleiden van leerlingen bij het Bèta Challenge programma spat van het scherm.

Samen geven ze op de mavo het nieuwe Bèta-vak ‘Technologie en Toepassing’ (T&T). De een opgeleid als leraar Frans, de ander als leraar Beeldende Vorming - en nu begeleiden ze als duo in het 3e en 4e leerjaar groepen van ruim 30 leerlingen, die voor dit vak gekozen hebben. Uiteraard nadat ze hiervoor allebei een opleiding gevolgd hadden bij SLO.

Vertel: hoe weten jullie leerlingen ‘mee te nemen’ op het pad van technologie-onderwijs?
Ewoud: “Alle leerlingen maken vanaf de brugklas al kennis met technologie (zie kader). Mavoleerlingen kunnen in de 3e en 4e klas het vak T&T volgen - en als examenvak kiezen. Zo’n 70% van hen kiest hiervoor.”
Niek: ” Wat helpt is dat we beschikken over een modern ingericht Skillslab*. Maar ook de relatie tussen docent en leerling moet goed zijn. In het begin steken we daar veel energie in. De vraag is: wat kunnen ze? Daarin verschillen leerlingen enorm. Dus moet je goed aansluiten bij hun competenties en behoeften.”
Ewoud: ”Bij T&T maken we gebruik van echte opdrachten van externe opdrachtgevers. Dat motiveert enorm. We leren hen stapsgewijs een product te ontwerpen dat aansluit bij de behoeften van de opdrachtgever.”
Niek: “We leggen de verantwoordelijkheid voor de uitvoering volledig bij de leerlingen zelf. Bij de eerste stappen bedenken ze waar het voor bedoeld is. Wie de doelgroep en de opdrachtgever zijn. Vervolgens bedenken ze verschillende alternatieven en spreken ze af wie waarmee aan de slag gaat. Zo’n proces kan soms best lastig zijn. We coachen hen om tot een logische taakverdeling te komen, die aansluit bij waar ieder goed in is.”
Ewoud: “Bij het ontwerpproces en de presentaties maken we veel gebruik van ICT. Leerlingen staan daar erg open voor.”
Niek: “We zijn nu bezig met een VR-bril**. Geweldig om te zien wat dat met leerlingen doet. Daardoor komen ze weer op nieuwe ideeën.”
Ewoud: ”En uiteraard gebruiken leerlingen ook hun mobiele telefoon of een andere device die het prettigst werkt.”

Wanneer vinden jullie - en leerlingen zelf - dat hun opdracht goed is?
Ewoud: “Proces èn competenties zijn de pijlers van het vak T&T. Het proces moet helder in stappen opgebouwd zijn. Daarnaast moeten leerlingen duidelijk aangeven waar ze sterk in zijn en welke ontwikkeling ze hebben doorgemaakt. Zo ontwerpen leerlingen Artwear voor een bedrijf in werkkleding, maken ze een rotonde veiliger voor fietsers, of richten ze het schoolplein slimmer in. De beoordeling van het product is aan de opdrachtgever. Die moet tevreden zijn.”
Niek: ”Dat laatste is een mooi moment - als de opdrachtgever langskomt en feedback geeft. Het is voor leerlingen een openbaring te zien dat voor hen vooral het product zelf telt: voldoet het aan de eisen? Werkt het in de praktijk? Pas daarna komen vragen naar het proces.

Wat léren de leerlingen door deze aanpak?
Niek: ”Belangrijk is dat leerlingen leren ‘wat ze in hun hoofd hebben’ gestructureerd op papier te zetten.”
Ewoud: “Leerlingen hebben vaak wel een beeld, maar kunnen dat soms moeilijk visualiseren. Wat helpt is om hen een 3D tekening te laten maken, zodat ze zien hoe hun oplossing in de praktijk uitpakt.
Niek: “Zo heeft een van onze leerlingen vorig jaar een ontwerp gemaakt voor een Tiny House. We hebben toen enkele Tiny Houses in Almere bezocht. Die leerling gaat nu naar het MBO en wil uiteindelijk naar de TU Delft. Hij is zó gemotiveerd! Zo gaat er een wereld voor hen open en kiezen ze vaker en bewuster voor een technische MBO-opleiding.” (https://ptvt.nl/kennisbank/de-7-werelden-van-techniek/)

En hoe is het om op dit moment T&T te geven?
Niek: ”Het mooie van corona is dat we door het afstandsleren veel meer inzicht kregen in hun privé-situatie. Dat geeft je meer achtergrond voor de begeleiding. Natuurlijk maakt deze crisis het niet makkelijk, maar per saldo werken we niet heel anders dan hiervoor. Leerlingen werken nog steeds in groepen. We hebben nog steeds onze vaste meetmomenten, om te zien hoe ze vorderen met hun opdracht.”
Ewoud: ”Het Northgo College beschikt al heel lang over een goede digitale leeromgeving. Dat betaalt zich nu uit. Met Google classroom doen we heel mooie dingen. Dat werkt nu veel efficiënter dan voor corona. Zo houden we zicht op de voortgang en kunnen we snel feedback geven.”
Niek: “Weet je wat misschien wel het belangrijkste is van deze benadering? Dat leerlingen nieuwe inzichten krijgen. Dat ze het nut inzien van wat ze doen. Dat ze zien dat uiteindelijk gaat om het eindproduct. Dat ze hun kernkwaliteiten ontdekken - en die van anderen. Dat ze leren die op de goede manier te gebruiken.
Ewoud: “Dat ze leren van en met elkaar. Want iedere leerling is op zijn of haar niveau leerbaar. Daardoor krijgen ze een beter beeld wat ze later zelf willen. Wij helpen hen daarbij zoveel als mogelijk.”
Niek: “We gaan voor goud.”

Noordwijk/Amsterdam, 28 oktober 2020.

Pieter Hettema

* Voor de lessen in deze beide vakken heeft de school een Skillslab heeft ingericht met een studio, brainstormruimte, werkplekken, een atelier en een presentatieruimte. Zie http://pages.northgo-college.nl/het-onderwijs/onderwijsaanbod

** Met een Virtual Reality-bril wordt de werkelijkheid om je heen op een realistische manier vervangen door een computer-gegenereerd fictief beeld.